Bối Cảnh Lịch Sử
Đồi A1 (tên ký hiệu của quân Pháp là Eliane 2) là một cứ điểm đặc biệt quan trọng trong tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Đây là một điểm cao nằm ở phía đông, cùng với các điểm cao khác tạo thành một bức tường thành vững chắc che chắn cho khu trung tâm chỉ huy của quân Pháp. Với vị trí chiến lược này, đồi A1 được xem là "chìa khóa" của toàn bộ trận địa. Mất A1, quân Pháp sẽ mất đi lá chắn cuối cùng và đối mặt với nguy cơ sụp đổ hoàn toàn.
Trận đánh đồi A1 mở màn vào ngày 30 tháng 3 năm 1954, là một trong những trận đánh gay go, ác liệt và kéo dài nhất trong toàn bộ chiến dịch Điện Biên Phủ. Mục tiêu của Quân đội Nhân dân Việt Nam là phải chiếm bằng được cứ điểm này để mở đường tiến vào hầm chỉ huy của tướng De Castries.
Diễn Biến Ác Liệt
Cuộc chiến tại đồi A1 kéo dài suốt 39 ngày đêm, với những trận giao tranh vô cùng tàn khốc. Quân ta và địch giành giật nhau từng tấc đất, từng mét chiến hào. Hệ thống hầm ngầm, công sự kiên cố của Pháp đã gây ra rất nhiều khó khăn và thương vong cho bộ đội ta. Nhiều lần quân ta chiếm được một phần đồi rồi lại bị địch phản công chiếm lại. Không khí tại đây luôn đặc quánh mùi thuốc súng và máu, khiến nơi đây được mệnh danh là "đồi máu".
Khối Bộc Phá Nghìn Cân
Trước tình thế giằng co, Bộ chỉ huy chiến dịch đã đưa ra một quyết định táo bạo: đào một đường hầm từ trận địa của ta đến thẳng hầm ngầm chỉ huy của địch trên đỉnh đồi và cho nổ khối bộc phá lớn để tiêu diệt sinh lực địch và phá vỡ cấu trúc phòng ngự. Sau nhiều ngày đêm bí mật đào hầm trong điều kiện vô cùng gian khổ, khối bộc phá nặng gần 1000kg đã được đặt thành công.
Vào 20 giờ 30 phút ngày 6 tháng 5 năm 1954, khối bộc phá được kích nổ. Một tiếng nổ kinh hoàng làm rung chuyển cả lòng chảo Mường Thanh, thổi bay hầm chỉ huy và phần lớn quân địch trên đỉnh đồi. Đây chính là hiệu lệnh cho cuộc tổng công kích cuối cùng.
Kết Quả và Ý Nghĩa
Sau tiếng nổ của khối bộc phá, các chiến sĩ của Trung đoàn 174 ào ạt xung phong, nhanh chóng làm chủ hoàn toàn cứ điểm A1 vào rạng sáng ngày 7 tháng 5 năm 1954. Việc mất đồi A1 đã làm suy sụp hoàn toàn tinh thần của quân Pháp, mở toang cánh cửa phía đông cho quân ta tiến thẳng vào sở chỉ huy trung tâm. Chiến thắng tại đồi A1 là một bước ngoặt quyết định, góp phần trực tiếp vào thắng lợi cuối cùng của chiến dịch Điện Biên Phủ, buộc toàn bộ tập đoàn cứ điểm phải đầu hàng vào chiều cùng ngày, kết thúc 9 năm kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp.