Bối Cảnh Lịch Sử
Sau khi cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ (19/12/1946), thực dân Pháp liên tiếp thất bại trong việc đàn áp phong trào cách mạng. Để nhanh chóng kết thúc chiến tranh, chúng quyết định mở một cuộc tấn công quy mô lớn lên căn cứ địa Việt Bắc - nơi được xem là "thủ đô kháng chiến", là nơi đặt các cơ quan đầu não của ta. Mục tiêu của Pháp là tiêu diệt quân chủ lực, bắt sống hoặc tiêu diệt các lãnh đạo cao nhất, từ đó làm tan rã cuộc kháng chiến của nhân dân ta.
Âm Mưu "Gọng Kìm" Của Giặc
Tháng 10 năm 1947, Pháp huy động hơn 12.000 quân tinh nhuệ và nhiều phương tiện chiến tranh hiện đại, mở cuộc hành quân mang tên "Léa". Kế hoạch của chúng là tạo ra hai "gọng kìm" khổng lồ để kẹp chặt Việt Bắc. Một cánh quân nhảy dù xuống Bắc Kạn, Chợ Mới, Chợ Đồn để tấn công vào trung tâm. Hai cánh quân thủy bộ khác tiến theo Sông Lô và Đường số 4 để bao vây, cắt đường rút lui của ta, quyết tâm "cất vó" toàn bộ cơ quan đầu não kháng chiến.
Thế Trận Thiên La Địa Võng
Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng chỉ huy Võ Nguyên Giáp, quân và dân ta đã chủ động chuẩn bị một thế trận "thiên la địa võng" để đón đánh địch. Cánh quân nhảy dù của Pháp không đạt được mục tiêu vì các cơ quan đầu não đã được di chuyển an toàn. Trong khi đó, hai gọng kìm trên bộ và trên sông liên tục bị phục kích, tiêu hao sinh lực.
Những trận đánh vang dội trên Sông Lô, đèo Bông Lau, đèo Khế đã trở thành nỗi kinh hoàng cho quân Pháp. Lối đánh du kích linh hoạt, dựa vào địa hình hiểm trở và sự ủng hộ của nhân dân đã khiến quân Pháp sa lầy, mệt mỏi và tổn thất nặng nề.
Kết Quả và Ý Nghĩa
Sau 75 ngày đêm chiến đấu anh dũng, quân và dân ta đã giành thắng lợi vẻ vang. Chiến dịch Việt Bắc Thu-Đông 1947 kết thúc với việc quân Pháp phải rút lui khỏi Việt Bắc, chịu thiệt hại nặng nề. Căn cứ địa kháng chiến được bảo vệ vững chắc, cơ quan đầu não và quân chủ lực được bảo toàn và phát triển.
Chiến thắng này đã làm phá sản hoàn toàn chiến lược "đánh nhanh thắng nhanh" của thực dân Pháp, buộc chúng phải chuyển sang đánh lâu dài, một cuộc chiến mà chúng không hề mong muốn. Đây là một thắng lợi có ý nghĩa chiến lược, tạo ra một bước ngoặt quan trọng cho cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc.